ABD' de Yüksek Öğretim Sistemi

ABD'de yüksek öğretim kurumlarının bağlı olduğu merkezi bir yönetim yoktur. Eğitim Bakanlığı her eyaletin ihtiyacına göre, bu yüksek öğretim kurumlarına temel bazı standartlar getirmiştir. Üniversite ABD yüksek öğretim sisteminin en geniş ve en kompleks öğrenim kurumudur. Çeşitli fakülte ve bölümlerden oluşan bu kurumlarda Yüksek Lisans (B.A.), Master (M.A. veya M.B.A.) ve doktora (Ph.D) diplomaları verilir. Üniversitelerin çoğu bulunduğu eyalet tarafından fınanse edilip, bu eyaletin ve öğrencilerin yararı esasına dayanan araştırmalara ağırlık vermektedir.

Eyalet üniversitelerinin dışında vakıf veya kilise gibi organizasyonlar tarafından finanse edilen Özel Üniversiteler de vardır. Yabancı öğrencilerin bu okullara başvururken dikkat etmeleri gereken bazı hususlardan biri bu okulların çok pahalı olması ve bir diğeri de öğrenciden istenilen özelliklerin oldukça yüksek standartta olmasıdır.Ayrıca bu okullarda ekonomik destek bulmak ta oldukça zordur.

Üniversitenin bir alt seviyesinde olan Kolejler spesifik konulardan çok, üniversite öncesi temel eğitim ve iki yıllık yüksek okul diploması vermektedirler. Burada alınan eğitim sırasında alınan dersler, üniversitelere transfer yapılıp eğitime devam edilebilir. Kolejlerde alınan eğitim üniversite eğitiminin ilk iki yılına karşılık olabilir ve kolej diploması olan bir öğrenci üniversite eğitimine üçüncü yıldan başlayabilir. Yüksek lisans diploması (BA veya BS) sadece üniversitelerden alnabilir.

Özellikle teknoloji konularında eğitim veren TEKNİK okullar vardır. Bu okullar Türkiye'deki teknik liseierden farklıdır. Lise sonrası eğitim verirler ve burada alınan eğitimle sertifika almak mümkündür. Teknik okulların bazıları üniversite ve kolejlerle bağlantılı olup yine burada alınan eğitime üniversitelerde devam edilebilir. Teknik okulların en önemli özellikleri dünya teknolojisini yakınen takip etmeleri ve bu konuda kariyer yapmak isteyen öğrencileri markete en iyi şekilde hazırlamalarıdır.

Bunların dışında üniversite sonrası özel araştırma, devamlı gelişen iş dünyasında rekabete katılmak isteyenler için özel kurs ve eğitim veren kurumlar vardır. Bu kurs programları daha çok hali hazırda çalışan ve fakat işi hakkında daha çok bilgi edinmek isteyen kişiler için dizayn ediilmiştir.

İkinci Dil Eğitimi - İngilizce (ESL)

Sadece yabancılar için ingilizce eğitim veren bu kurumların bazıları sömestir bazıları da kuarter (quarter) sistemine göre çalışmaktadırlar. Çeşitli seviyelerde verilen kursların bazıları yoğun (intensive) eğitim de vermektedir. Bu programlar daha hızlı sonuca ulaşmak için yararlı olabilir. Bu okulların amacı, ABD'de herhangi bir eğitim kurumuna devam etmek isteyen yabancı öğrencileri dersleri ingilizce takip edebilecek seviyeye getirmektir. Bu kurslar gerekli TOEFL ve diğer ESL testlerine hazırlık açısından çok yararlı olabilir.

ABD Üniversitelerinde Yıl Sistemi

ABD üniversite programlarının hemen hepsi dört yıllıktır. Bunun ilk iki yılı öğrencinin yoğunlaşacağı alandan çok genel bir hazırlık dönemi niteliğindedir. İlk yıl freshman ikinci yıl ise sophomore olarak adlandırılır. Liseden çok farklı olan üniversite ortamına ve derslerine hazırlık, bir üniversite öğrencisi olma bilinci ve ABD yüksek öğrenim standartlarının anlaşılması süreci olarak kabul edilen bu iki yıl, daha önce bahsettiğimiz (Community Colleges) kolejlerde de tamamlanabilir. Bu iki yıldan sonra başlayan ve asıl öğrencinin çalışmak istediği alana yöneldiği son iki yıla da junior ve senior denir. Akademik danışmanların yardımıyla öğrenci istediği alanda mezun olabilmek için gerekli dersleri ve gerekli kredi miktarını tamamlar. Böylece mezun olmaya hak kazanır.

Üniversitede dersler bazen büyük ve bazen de küçük gruplara yöneliktir. Büyük grup dersleri genellikle öğretmenin bilgi verdiği lecture denilen tipte derslerdir. Daha küçük ve daha spesifik konularda verilen dersler öğrencilerin katılımıyla gerçekleşen, tartışmaya dayalı seminar denilen derslerdir. Bunların dışında, öğrenci ve hocanın bire bir çalışabildiği ve daha çok özel ilgi alanları için ve araştırmaya dayalı derslerde vardır. Bunlar supervised ya da independent study olarak adlandırılır.

Her dersin ayrı bir kredi değeri vardır. Öğrencinin her kuarter başına ortalama 15 kredi alması gerekir. Bu da yaklaşık 12 ile 20 saat arasında değişen ders saati demektir. Her okul ve programa göre değişen mezun olma şartları dört yıl içinde yaklaşık 180 kredilik dersleri başarı ile tamamlamış olmaya dayalıdır.

Notlama sistemi en yüksekten başlayarak A, B, C, D, F şeklindedir. Bu harflerin sayısal değeri ise 4, 4-3, 3-2, 2-1 ve başarısız şeklinde değerlendirilir. Birçok ders için geçme notu en az C yani 2-3 arasındadır. Eğer öğrenci herhangi bir nedenden dolayı dersi tamamlayamamışsa yetersiz (incomplete) notunu alarak daha sonra bu dersi tekrar alabilir. 

Değerlendirme ve notlama kriterleri

Her ders ve hocaya göre değişebilen bu sistem genel olarak şöyle özetlenebilir:

• Devamlılık ve sınıf tartışmalarına aktif olarak katılmak, çözüm üretmek,
• Beklenmedik ve küçük sınavlarda gerekli başarıyı göstermek,
• Kütüphane ve labaratuvar araştırmaları yapmak ve sonuçları yazmak,
• Verilen ödevleri zamanında yapmak,
• Son sınavda başarı göstermek.

Alınan Ders ve Notların Bir Kurumdan Diğerine Transferi

ABD üniversite ve kolejlerinde belli bir sistem dahilinde bir kurumda alınan dersler bir diğerine transfer edilebilir. Ancak bunu yaparken dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. Bu konuda daha çok bilgi almak için lütfen aşağıdaki internet adreslerine başvurun:

http://www.collegequest.com
http://www.collegenet.com

İki yıllık okullar için ise aşağıdaki adrese başvurun:
http://cset.sp.utoledo.edu/twoyrcol.html

İki yıllık (Community Colleges) kolejler içinde aşağıdaki adrese başvurun:
http://utexas.edu/world/comcol/alpha
http://ulinks.com/list/community.html

Master Eğitimi

Üniversite eğitimi tamamlandıktan sonra başlanan ve araştırmaya dayalı olan bu program yaklaşık iki yıl sürer. Daha spesifik ve yoğun bir çalışma olan bu programda öğrenciler profesörleri ile çalışmalarını bitirdikten ve en az bir yabancı dil (ingilizce dışında) öğrendikten sonra ya sınava girerler ya da tez yazarlar. Tüm bu süreci başarıyla tamamlamış olan öğrenci akademik ortamda kendini kanıtlar ve master diplomasını almaya hak kazanır. Master eğitimi konusunda daha fazla bilgi almak için lütfen aşağıdaki internet adreslerine başvurun:
http://embark.com/grad
http://gradschools.com

Doktora Eğitimi

Bu program genellikle master eğitiimini başarıyla tamamlamış öğrenciler içindir. Ancak bazı okullarda master ve doktora programları birarada verilir. Öğrencinin seçtiği konuda konsantre ve araştırmaya dayalı olan bu program 2 ile 4 yıl arasında ve çoğunlukla da bundan daha uzun sürer. Program süresince en az iki yabancı dil (ingilizce dışında) ile kendi konusunda ihtisaslık seviyesinde yeterince bilgi kazanmak gerekir. Araştırma ve gerekli eğitimi aldıktan sonra doktora tezi yazılır. Çalışmalarını tamamlayan doktor adayı kendi seçtiği pofesörlerden oluşan komite karşısında tezini savunur. Eğer komite ikna olursa doktorasını almaya hak kazanır. Üniversite yüksek lisans eğitimini tamamlayan öğrencinin direkt olarak bir doktora programına girmesi eğitimini daha çabuk tamamlamasına yardımcı olsa da, yoğun olan bu programa öğrenci hazır olmalıdır. Ayrıca bazı okullar doktorayı yarılayan ve ayrılmak isteyen öğrencilere master derecesi vermemektedir.

Yüksek öğretim konularında daha fazla bilgi için lütfen aşağıdaki adreslere başvurun:

1. Yüksek lisans eğitimi:
   http://usinfo.state.gov/usa/infousa/educ/undergra.html
2. Master eğitimi:
   http://usinfo.state.gov/usa/infousa/educ/graduate.html
3. Akademik çalışmalar:
   http://usinfo.state.gov/usa/infousa/educ/scholars.html
4. Teknik çalışmalar:
   http://usinfo.state.gov/usa/infousa/educ/techvoca.html